sobota, 30 września 2017

Tureckie warownie nad Dniestrem

 Uwielbiam średniowieczne zamki i twierdze. Oczywiście starsze tym bardziej, ale ostatecznie mogą być i młodsze, nie będę się upierać ;-)

Oto kilka przykładów zamków, jakie udało mi się odwiedzić na trasie moich wędrówek: zamek joannitów św.Piotra w Bodrum (Turcja, rok 2010); zamek joannitów w mieście Rodos (Grecja, rok 2011); zamek Kolossi koło Limassol (Cypr Południowy, styczeń 2014); zamek w Kyrenii (Cypr północny, marzec 2014); Kamieniec Podolski (Ukraina, rok 2012); Chocim (Ukraina, rok 2012). Szczególnym sentymentem darzę trzy ostatnie.

Zamków położonych podobnie jak Chocim, nad Dniestrem, jest więcej. Kolejne dwa miałam okazję odwiedzić w tym roku. I chociaż zwiedzałam je w czasie dwóch niezależnych wycieczek, mają ze sobą wiele wspólnego, więc opiszę je w jednej notce. Pierwszy z nich to wspomniana przeze mnie w poprzedniej notce dawna turecka twierdza w Benderach, po polsku zwanych Tehinią, co wywodzi się od nazwy rumuńskiej "Tighina". Istnieje przypuszczenie, że w okolicy dzisiejszego miasta istniała niewielka forteca już w IX stuleciu. Pod koniec XV wieku swoją warownię zbudował tu mołdawski władca Stefan III Wielki. Kilkadziesiąt lat później tereny te opanowało Imperium Osmańskie. Za czasów sułtana Sulejmana Wspaniałego niewielki zamek został przebudowany w potężną twierdzę obronną. Zamek był oblegany wielokrotnie w czasie konfliktów między Mołdawią, Turcją, Polską i Rosją, a po przegranej bitwie pod Połtawą mieszkał w nim przez kilka lat król Szwecji Karol XII wraz z hetmanem Iwanem Mazepą. W 1812 r. Bendery dostały się wraz z całą Besarabią pod panowanie rosyjskie. Sto lat później, w 1918 roku, na krótko powstała tu Mołdawska Republika Demokratyczna, która połączyła się z Rumunią. W roku 1940 tereny te wcielono do ZSRR.

A od 1992 roku utworzyła się Naddniestrzańska Republika Mołdawska i Bendery znalazły się w jej obrębie.

I jak to w tym dziwnym kraju bywa, w twierdzy rządkiem (a nawet dwoma) stoją popiersia narodowych bohaterów, niczym rodzina Garibaldich na wzgórzu Gianicolo w Rzymie. Co roku pojawia się kilka nowych:

Naddniestrze, twierdza w Benderach 1

Naddniestrze, twierdza w Benderach 2

Naddniestrze, twierdza w Benderach 3

Cały zamek jest pięknie odrestaurowany i z zewnątrz prezentuje się bardzo ładnie:

Naddniestrze, twierdza w Benderach 4

Naddniestrze, twierdza w Benderach 5

Od strony dziedzińca widoki też są malownicze, tylko miejscami straszy ordynarna współczesna blacha na krawędziach daszków nad basztami, albo niczym nie osłonięte betonowe nadproża nad drzwiami. Ale jeśli nie będziemy przesadnie wnikać w szczegóły, to na pewno nam się tu spodoba:

Naddniestrze, twierdza w Benderach 6

Naddniestrze, twierdza w Benderach 7

Naddniestrze, twierdza w Benderach 8

Naddniestrze, twierdza w Benderach 9

Naddniestrze, twierdza w Benderach 10

Naddniestrze, twierdza w Benderach 11

Naddniestrze, twierdza w Benderach 12

Na terenie twierdzy mieści się muzeum z makietą zamku i innymi ciekawostkami:

Naddniestrze, twierdza w Benderach 13

Naddniestrze, twierdza w Benderach 14

Naddniestrze, twierdza w Benderach 15

Mają również salę tortur z różnymi strasznymi narzędziami, ale tam nie odważyłam się wejść ;-)

Drugi zamek to Akerman, zwany też Białogrodem, a znany każdemu z nas dzięki Mickiewiczowi, który odwiedził twierdzę w maju 1825 roku. To miejsce, pięknie położone nad limanem Dniestru, posiada ogromne walory obronne. Fakt ten sprawił, że na przestrzeni dziejów kolejne ludy budowały tam swoje siedziby. Jako pierwsi pojawili się Grecy, którzy już w VI w. p.n.e. założyli tam swoją kolonię o nazwie Tyras (takm mianem określano też Dniestr), potem istniały tam kolejno rzymska Alba Iulia i bizantyjskie Leukopolis. To wtedy, w VI wieku n.e., zbudowano pierwsze fortyfikacje, zwane "Asprocastron", czyli Biały Zamek. W XIII wieku twierdzę przejęli i umocnili Genueńczycy. Od 1359 roku Mołdawianie i Wołosi mieli tam swoją Cetatea Alba, zdobytą przez Turków w 1484 roku i przemianowaną na Akerman (tur. Ak Kerman - „Biała Twierdza”). Jak widać, wszystkie nazwy twierdzy zawierają przymiotnik "biała".

W XVII i XVIII wieku Akerman nadal stanowił ważny punkt w systemie obronnym Imperium Osmańskiego, aż do czasu, gdy 25 września 1826 Rosja i Turcja podpisały tzw. konwencję z Akermanu, ustanawiającą polityczny protektorat nad Besarabią. W 1918 miasto znalazło się w granicach Rumunii, po 1944 Związku Radzieckiego, a dziś należy do Ukrainy.

Turecka twierdza posiadała cztery wewnętrzne dziedzińce. W najwyższym i najbardziej nieodstępnym miejscu znajdowała się cytadela, nazywana też Zamkiem Genueńskim, gdyż jego wznoszenie zapoczątkowali właśnie Genueńczycy.

Poniżej dwa obrazki, wzięte z internetu (http://www.allcastles.ru i http://navtur.pl/), pokazują układ zabudowań twierdzy dziś i dawniej. Wchodzi się do niej bramą, która jest widoczna z lewej strony:

Twierdza Akerman, widok z góry 1

Twierdza Akerman, widok z góry 2

Przed bramą wejściową witają nas pozostałości starożytnego Tyras:

Twierdza Akerman, ruiny Tyras 1

Twierdza Akerman, ruiny Tyras 2

Twierdza Akerman, ruiny Tyras 3

Główne wejście na teren twierdzy:

Twierdza Akerman, brama wejściowa 1

Twierdza Akerman, brama wejściowa 2

W sonecie "Stepy akermańskie" Mickiewicz opisał światło na horyzoncie, ale jego źródła nie potrafił określić. Najczęściej interpretuje się "lampę Akermanu" jako latarnię morską, której funkcję pełnił dawny minaret, do dziś stojący na terenie warowni tuż za bramą wejściową:

Twierdza Akerman, minaret

Weszliśmy na pierwszy dziedziniec i oczywiście również na mury, skoro była taka możliwość. Podziwialiśmy z góry kolejny dziedziniec i najlepiej zachowaną część twierdzy, do której przenieśliśmy się za chwilę:

Twierdza Akerman, mury 1

Twierdza Akerman, mury 2

Twierdza Akerman, mury 3

Widoczne na  zdjęciu dwie baszty są już częścią cytadeli - Zamku Genueńskiego:

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 1

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 2

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 3

Tu również można było przejść się wzdłuż murów, mając przed sobą jeszcze piękniejsze widoki nie tylko na teren zamku, ale również na liman Dniestru:

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 4

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 5

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 6

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 7

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 8

Twierdza Akerman, cytadela - Zamek Genueński 9

Tego typu twierdze najokazalej prezentują się od strony wody, więc i tę chcialam tak sfotografować. Na szczęście z dotarciem w odpowiednie miejsce nie było problemów:

Twierdza Akerman i liman  Dniestru 1

Twierdza Akerman i liman  Dniestru 2

Twierdza Akerman i liman  Dniestru 3

I w tym miejscu zakończymy nasze wspólne zwiedzanie naddniestrzańskich warowni. W kolejnej notce, już ostatniej z całego wyjazdu do Besarabii, udamy się do winnicy Szabo i na klifowy fragment wybrzeża Morza Czarnego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Ochryda i skarby Bizancjum

    Z wiedzania Ochrydy część druga. Będzie sakralnie i po bizantyjsku bogato, bo wschodnie kościoły z różnych wieków od lat darzę sentyment...